Opłaty za wprowadzanie f-gazów na terytorium Polski  -  polemika ze stanowiskiem tzw. Krajowego Porozumienia Chłodnictwa, Klimatyzacji, Wentylacji i Pomp Ciepła

Fragment kontrowersyjnego stanowiska

3.14. F-gazy, art. 32 [opłaty za przywóz na terytorium RP]. Ujęte w art. 6 ust. 3 wyłączenie dotyczące F-gazów zawartych w produktach i urządzeniach, ma dodatkowe implikacje w połączeniu przepisami dotyczącymi opłat za przywóz F-gazów na terytorium RP. Z treści art. 32 ust.1 wynika, że opłaty za przywóz na terytorium RP dotyczą wyłącznie gazów w pojemnikach służących do transportowania, a nie dotyczą tych samych gazów zawartych w produktach, urządzeniach, itp.

Jeśli miałyby zostać wprowadzone jakiekolwiek opłaty za przywóz F-gazów na terytorium RP, muszą one objąć również czynniki zawarte we wszelkich produktach i urządzeniach. W przeciwnym razie polscy producenci urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, samochodów, pianek izolacyjnych, gaśnic i innych produktów zawierających F-gazy nie będą traktowani na równi z wytwórcami z innych krajów UE, których wyroby trafiają na rynek Polski. Opłata podwyższy koszty wytwarzania i pogorszy sytuację konkurencyjną polskich firm wobec ich zagranicznych konkurentów. W szczególnych przypadkach może to grozić przeniesieniem produkcji za granicę i utratę miejsc pracy w Polsce.

Podaną argumentację należy ocenić za nieco sztuczną. Jeśli opłata z tytułu wprowadzania czynnika na terytorium Polski wynosi 5 zl za 1 kg, a urządzenie ma napełnienie 2 kg, to prawdopodobnie rola tego wzrostu kosztów wytwarzania produktu będzie bez znaczenia.

W obecnej sytuacji nie jest możliwa skuteczna egzekucja opłat za wprowadzanie F-gazów, nawet wobec podmiotów polskich, a tym bardziej zagranicznych. Można mieć zatem pewność, że znaczna liczba podmiotów zagranicznych będzie wprowadzała F-gazy na terytorium RP – zarówno w pojemnikach, jak w produktach i urządzeniach – nie wnosząc opłat za przywóz.

Jeżeli są podmioty, które przedmiotowej opłaty nie wniosły, to należy je wskazać Inspekcji Ochrony Środowiska.

Należy pamiętać, że legislacja F-gazowa ma służyć ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych, a nie ograniczaniu zużycia. Dlatego należy obciążać operatorów opłatami za emisję, lecz nie znajduje uzasadnienia karanie za używanie gazów fluorowanych.

W związku z powyższym wnioskujemy o zrezygnowanie z wprowadzenia opłaty za przywóz F-gazów na terytorium Polski. Koszty rozmaitych zadań wymienionych w art. 40 ustawy, które miałyby być finansowane z tych opłat, powinny być sfinansowane z opłat za emisję HCFC i HFC (opłat za korzystanie ze środowiska). Szacujemy, że począwszy od 2009 r. wpływy NFOŚiGW z tytułu emisji tych substancji, pod warunkiem skuteczniejszej egzekucji prawa, powinny wynieść co najmniej 10-15 mln złotych rocznie.

Stanowisko organizacji branżowych:
Krajowej Izby Gospodarczej Chłodnictwa i Klimatyzacji,
Stowarzyszenia Naukowo - Technicznego Chłodnictwa i Klimatyzacji
nasze - Stowarzyszenia Chłodnictwa Klimatyzacji i Pomp Ciepła
Krajowej Izby Rzeczoznawców Chłodnictwa Klimatyzacji i Pomp Ciepła
oraz Stowarzyszenia Naukowo - Technicznego Energetyki i Ochrony Środowiska
jest całkowicie odmienne.

Z przeprowadzanych badań ankietowych wynika, że podstawą odzyskiwania i ewentualnej regeneracji lub destrukcji zużytych czynników jest promowanie tych działań z wykorzystaniem instrumentów finansowych. W ocenach respondentów >>>   warunek wprowadzenia rekompensat za w/w czynności realizowane przez serwis chłodniczy uzyskuje 9,59 na 10 możliwych. 

System rekompensat musi być niezwykle prosty i jednocześnie musi gwarantować zachowanie poprawności.

Opłata za wprowadzanie czynnika winna być utrzymana. Powinna pobierać ją firma serwisowa i ona po odliczeniu należnych prawem rekompensat odprowadzać raz w roku (do 31 marca roku następnego po dokonanych poborach) na rachunek właściwego urzędu marszałkowskiego. Analogicznie jak to ma miejsce w przypadku podatku VAT.

Ustawa lub właściwy minister do spraw środowiska lub Rada Ministrów w rozporządzeniu ws. opłat za korzystanie ze środowiska definiowałaby wskaźnikowo wysokość należnej rekompensaty w odniesieniu do 1 kg zgromadzonej substancji.

Zalety propozycji:

1. wprowadzony zostanie system rekompensat oraz powstaną środki na jego funkcjonowanie;
2. firma serwisowa skrupulatniej będzie odzyskiwać, przekazywać do regeneracji bądź zniszczenia zużyte czynniki, gdyż uzyska środki za realizację zadań, a zatem emisja czynników będzie znacząco ograniczona;
3. z uwagi na jednorazowy, roczny termin wpłaty do urzędu marszałkowskiego różnicy zgromadzonych środków firma serwisowa nie będzie znacznie obciążona związana z systemem biurokracją;
4. propozycja systemu rekompensat wymusi na ustawodawcy formalno-prawne zamknięcie rynku czynnika przed nieuprawnionymi, co dziś nie jest jednoznaczne;
5. zrealizowany zostanie postulat firm przywożących czynniki, obawiających się konkurencji ze strony dystrybutorów z innych krajów unijnych; wiedza o ilości przywożonych do kraju czynników nie jest nikomu potrzebna, poza "ciekawskim" urzędnikiem, a i tak jest to liczba bardzo przybliżona, bo np. nie uwzględnia dużej ilości czynnika wprowadzanego w urządzeniach;

Wady propozycji:

1. kolejne obciążenie firmy serwisowej czynnościami administracyjnymi;
2. wprowadzenie obowiązku dokumentowania czynności podlegających rekompensacie - raczej wystarczy faktura;
3. pojawi się więcej zarejestrowanych zużytych czynników niż już legendarne "grubo ponad 100 ton", z którymi nie wiadomo co w Polsce robić.

W opinii branżowych organizacji opłata za wprowadzanie winna być ukształtowana na dostatecznie wysokim poziomie, by możliwe rekompensaty miały adekwatny wymiar do wkładanego wysiłku.

Z drugiej strony czynnik chłodniczy nie może być nieuzasadnienie drogi, zatem wprowadzone Rozporządzeniem Rady Ministrów, mimo licznych protestów, horrendalne opłaty winny być zredukowane do poziomu pierwotnego. Istniejący w Polsce system naliczania tej opłaty zwalniający z obowiązku jej wnoszenia tych, których zobowiązanie jest mniejsze niż 400 zł w skali półrocza, spowoduje, że nierzetelni serwisanci "uwolnią" swojego klienta od obowiązku i "rozpiszą" czynnik na drobnych użytkowników. Opłaty za korzystanie ze środowiska są na bardzo niskim poziomie i w skali kraju wynoszą ponad dziesięciokrotnie mniej niż w opinii tzw. Porozumienia.

W odpowiedzi na błędy metodyczne w przytaczanym Rozporządzeniu ws. opłat >>> - na wniosek Stowarzyszenia Naukowo - Technicznego Chłodnictwa i Klimatyzacji - jest przygotowywana interpelacja poselska w przedmiotowej sprawie. W powszechnej ocenie resort popełnil poważny błąd.

W związku z wagą prezentowanego tu zagadnienia, zwracamy się do Państwa o opinie w sprawie proponowanego systemu rekompensat. Uwagi prosimy przesyłać na adres: chakapece@wp.pl

Zapraszamy też do wypełniania ankiety Stowarzyszenia Naukowo Technicznego Chłodnictwa i Klimatyzacji  "10 warunków"   >>>  Do dziś wpłynęło ich ponad 100. Respondent nie może być anonimowy !